Lola Koundakjian (www.lolakoundakjian.com) is an Armenian poet, editor and translator living in New York City since 1979. She runs the Dead Armenian Poetry Society and curates and produces poems and audio for the online Armenian Poetry Project. Lola’s translations from Western Armenian to English are in Ararat Quarterly, Rattapallax, Poetry International at SDSU, with more scheduled in Wassafiri in 2024.
Since 2010, Lola has read her work at six international poetry festivals. In 2021 her third book -- The Moon in the Cusp on my Hand -- won the Minas and Kohar Tololyan Prize in Contemporary Literature. Lola serves on the board of the International Armenian Literary Alliance (https://armenianliterary.org)
PINE NUTS
When Mum got married,
she moved from one tongue to another,
reading British and American magazines
about life a million miles away --
contributing to her culinary training
as a young wife and mother.
She baked Bavarian chocolate cakes,
assembled Danish appetizers,
pan fried beef escalopes and Wiener Schnitzels,
hardly comfort foods for a child.
Grandmother always welcomed us with rice pudding,
the lumpy type served in small glass cups,
the cinnamon freshly dusted on top,
still warm -- when my brother and I arrived to visit.
At the market near granddad’s old shop,
we’d stop by an open-air café,
with displayed glasses of syrupy jellab
and creamy mughlee, with pine nuts
or pistachios as toppings.
Sweet and refreshing,
the hidden gems were crunchy
unexpected bursts to my developing palate –
teaching me that food came from love,
instead of a Betty Crocker recipe.
2. Աղաւնիները
Դրացիներս փոխադր1եցան.
Մէկը, ապա երկրորդը
կամաց-կամաց
հաւագեց ապրանքները.
մէկ առ մէկ
պարպ1եցան տ1փերը
1 քաշեց1աւ դ1ռը։
Հիմա՝ հարկաբաժինը
պարապ է 1
կամաց-կամաց
աղաւնիները կ1 գան
1ր որ երաժիշտները
կ՛ապրէին։
Իրիկ1այ դէմ,
Քով քովի նստած
ամէն պատ1հաններ1ն սէﬕն՝
աղաւնիները կարծես մտիկ կ՛ընեն
ներսի ստ1երները
ինչպէս ես՝
ﬔղեթիներ1ն յիշատակը։
Published in Horizon Literary Aug 2021
2. The pigeons
My neighbors moved.
One, then the other
Slowly collected their things.
one after another
the boxes were packed
and the door was pulled shut.
Now, the apartment
Sits empty
And one by one
the pigeons visit
the musicians apartment
In the evenings
Sittng next to one another
along the window sills
the pigeons seem to search
for the shadows inside the apartment
just as I long to hear their melodies.
Translate by the author
3. Նիւ Եորքի փապ1ղիները
Բոլո՛րս, աﬔ՛ն կենդանի է1թիւն, ﬕﬕայն ոգիներ, ոչինչի ստ1երներ չե՞նք:
Ոդիսեւս
(Սոփոկլես, «Այաքս»)
Երկար են Նիւ Եորքի փապ1ղիները,
Երկար են 1 աղմկոտ,
Երբ աﬔն առտ1, երբեﬓ աﬔն իրիկ1ն,
Կը քալեմ իր ստորերկրեայ շաւիղներէն։
Աղմկոտ են Նիւ Եորքի փապ1ղիները,
Աղմկոտ են 1 գարշահոտ,
Բայց աﬔն առտ1, երբեﬓ աﬔն իրիկ1ն,
Կը քալեմ ոլոր1ած 1ղիներէն։
Ո՞ւր են գաղտնի անցքերը,
Սենեակներն 1 խ1ցերը։
Ո՞ւր են հսկայական ﬕջանցքները,
Անհաւանական անկիւններն 1 թակարդները։
Միﬕայն երեւակայ1թեանս մէ՞ջ։
Հոս կը տեսնեմ տասնեակ մը
անտ1նիներ՝
Ձﬔռը աւելի։
Հոն կը բարեւեմ կայարանին աշխատաւորները,
Գնացքները 1 գետինը աւլողները,
Մէզի հոտերը 1 փսխ1նքները սրբողները
Ձﬔ՛ռը շա՜տ աւելի.
Հոս կը մտածեմ թէ օր մը
պիտի հանդիպի՞մ Օրփէոսին եւ Էվրիդիկէին
Ու կը փնտրեմ զիրենք
Աﬔն եկող-գացողներ1ն մէջ,
Աﬔն առտ1, երբեﬓ աﬔն իրիկ1ն։
Կ՚երեւակայեմ թէ այս անգամ
Էվրիդիկէ օթոյի արկածով մահացած
Օրփէոս՝ անհեթեթ
աշխարհի մէջ կը փնտռէ իր սիրելին,
1 ինծի պէս կը քալէ
Նիւ Եորքի փապ1ղիներ1ն մէջ,
կոյրի մը պէս, ճերմակ գաւազանի մը հետ
զննելով աﬔն գաղտնի 1ղիները,
սենեակներն 1 խ1ցերը։
Յ1սալով թէ կա՛ն հսկայական ﬕջանցքներ,
անհաւանական անկիւններ բայց քիչ թակարդներ։
Օրփէոս ﬕﬕայն իր յոյսեր1ն մէջ,
կրկին կը տեսնէ Էվրիդիկէն
հարսի հագ1ստը հագած
հեռ1էն մօտենալը
հարսանեկան փ1նջ մը ծաղիկը
1 ժպիտը։
Բայց այսօր՝ առանձին եմ
Նիւ Եորքի փապ1ղիներ1ն մէջ
ինչպէս աﬔն առտ1,
երբեﬓ ալ աﬔն իրիկ1ն։
Նիւ Եորք
3. New York Tunnels
translated from Western Armenian by the author
Odysseus: For I see that we are but phantoms, all we who live, or fleeting shadows.
Sophocles, Ajax
Long are the tunnels of New York,
too long and noisy,
when every morning, sometimes every evening,
I walk through its underground trails.
Noisy are the tunnels of New York,
excessively noisy and smelly,
but every morning, sometimes every evening,
I walk through its snaky paths.
Where are the secret passages,
rooms and cells?
Where are the gigantic corridors,
improbable corners and traps?
Simply in my imagination.
Here I find a dozen
homeless people;
in Winter more.
There I greet the station workers,
trains and floor sweepers,
who clean the urine and the vomit;
in Winter much more.
Now I think that someday
I will meet Orpheus and Eurydice
and I search for them
among the throngs
every morning, sometimes every evening.
I imagine that this time
Eurydice died in a car crash.
Orpheus, distraught
searches for his beloved,
and he walks like me
through the tunnels of New York City,
like the blind with a white cane
probing every secret corridor,
room and trap,
hoping that there are huge corridors,
unbelievable angles but few traps.
Orpheus hopes that
once more he will meet Eurydice
in her bride's dress
walking towards him,
her wedding bouquet
and smile.
But today, I am alone
in New York’s underground tunnels
like every morning,
sometimes every evening,
4. IN SEARCH OF RILKE AT THE METROPOLITAN MUSEUM OF ART
After a reading of Archaic Torso
A Sunday a)ernoon, the final lazy weekend of the summer, I escape to the cool, bright corridors of that
art ins>tu>on. I am in search of Apollo or Rilke.
In the Hellenis>c and Roman wing I find Hermes, Eros, Heracles, headless torsos of young men and
women, centaurs, athletes and heroes. I turn around each statue and sepulchre, reading labels and
descrip>ons.
In despera>on, I ask a guard but she’s clueless.
I search for him in a cubiculum nocturnum (i.e. bedroom), in galleries, in the faces and camera lenses of
tourists, finally finding him through old-fashioned help, the humble assistance of the informa>on desk
clerk.
There are two Apollos here. One in worse shape than the other, one slightly taller, one s>ll res>ng
against a marble trunk, one with more genitals intact, more of the hip areas defined, with both feet,
perfect toes and toenails.
***
The Japanese tourist photographs her friend grabbing, or is it covering, the genitals; I hear the guard
laughing hear>ly. Men, women and children walk by, few stop by to look at the headless torso, few read
the descrip>on, few acknowledge that THIS was Apollo, this WAS the god of music and poetry, son of
Zeus, father of Orpheus, one of the twelve Olympians, Dii Consentes. Who cares for those lesser gods
and heroes when Apollo is in the room?
And s>ll, I don’t find Rilke, a man at least in some form or manner represen>ng him, his essence, or a
man who has read his work, a man aware of that dilemma called mid-career or life crisis.
I wonder if I tear a piece of paper, write in bold capital leQers RILKE, and hold it up, will someone stop
and chat with me, sit and read with me that poem, ask me ques>ons about it, maybe exchange
something about himself, a revela>on found through this encounter.
If any answer to man’s inner quest is to be found on Earth, it could be at these feet, or another work of
art, at this museum or another like it, in this city or another metropolis such as the many found on this
or other con>nents.
And yet his torso
is s:ll suffused with brilliance from inside,
like a lamp, in which his gaze, now turned to low,
gleams in all its power.